Đất nước là một trong đoạn trích ý nghĩa khai thác về chủ đề Đất nước thông qua chất liệu là Văn hoá dân gian. Hãy cùng Vui Hoc Nắm chắc soạn bài qua Bài Văn này Đây để rõ hơn đoạn trích Đất nước của tác giả Nguyễn Khoa Điềm nhé.
1. soạn bài tác giả Nguyễn Khoa Điềm
- Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm tên khác là Nguyễn Hải Dương, sinh 15 tháng 4 năm 1943 .
- Quê quán tác giả: thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Ông sinh ra trong một gia đình yêu nước và có truyền thống cách mạng. Ông tham dự trong Ban Chấp hành Hội Nhà Ngữ Văn Việt Nam khóa III, Tổng thư kí Hội Nhà ngữ văn Việt Nam khóa V, Bộ trưởng Bộ Văn thpt hóa - Thông tin, và còn từng giữ nhiều chức vụ như Bí thư trung ương Đảng, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam, Trưởng Ban Tư tưởng - Văn thpt hóa Trung ương.
- Thơ của ông hấp dẫn bởi sự kết hợp giữa suy tư sâu lắng của người trí thức và cảm xúc nồng nàn về đất nước, con người Việt Nam.
- Tác phẩm chính: Thơ Nguyễn Khoa Điềm (tuyển chọn, 1990), Đất ngoại ô (thơ, 1972), Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974), Cõi lặng (thơ, 2007), Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (thơ, 1986), …
2. Tham khảo soạn bài tác phẩm Đất nước
2.1 Hoàn cảnh sáng tác
- Trường ca "Mặt đường khát vọng" được tác giả Nguyễn Khoa Điềm sáng tác năm 1971 tại chiến khu Trị - Thiên, viết về sự thức tỉnh của tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiếm miền Nam với non sông, đất nước, với sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường đấu tranh hòa nhịp với cuộc chiến đấu chống Mỹ cứu nước.
- Đoạn trích “Đất Nước” nằm trong phần đầu chương V của trường ca, là một trong những đoạn thơ hay nhất về đề tài đất nước của thơ Việt Nam hiện đại.
2.2 Bố cục tác phẩm Đất nước
Gồm 2 phần:
Phần 1. Từ đầu đến “Làm nên Đất Nước muôn đời”: Vẻ đẹp của Đất Nước được tác giả cảm nhận từ những điều bình dị, gần gũi trong cuộc sống hàng ngày.
Phần 2. Còn lại: Tư tưởng Đất Nước của Nhân Dân.
2.3 Ý nghĩa nhan đề Đất nước
- “Đất Nước” được trích trong chương V thuộc trường ca “Mặt đường khát vọng” của tác giả Nguyễn Khoa Điềm.
- Nhan đề đoạn trích trong SGK được đặt là "Đất Nước" nhằm nhấn mạnh vào đối tượng chính mà đoạn thơ nhắc đến: Đất nước.
- Đồng thời, nhan đề cũng khẳng định một triết lý đúng đắn mà sâu sắc: “Đất Nước của Nhân Dân”. Đối với nhà thơ, đất nước chính là của nhân dân và do nhân dân tạo ra. Qua đó thể hiện tình yêu đất nước của Nguyễn Khoa Điềm cũng như đánh thức lòng yêu nước trong mỗi con người.
Xem thêm: mục lục ngữ văn 12 tập 1
3. Đọc hiểu tác phẩm Đất nước
3.1 Nguồn gốc của Đất nước
- Tác giả khẳng định một điều tất yếu hiển nhiên: “Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi”, điều này thôi thúc mỗi con người phải Tìm hiểu về nguồn cội đất nước.
- Đất nước bắt nguồn từ những điều bình dị, nhỏ bé nhất trong đời sống của người Việt Nam ta từ xa xưa:
“ngày xửa ngày xưa”: lời mở đầu trong các truyện cổ.
“miếng trầu” gợi nhớ tục ăn trầu của người Việt từ ngày xưa và truyện cổ tích trầu cau,
“Tóc mẹ thì bới sau đầu”: thói quen búi tóc của người phụ nữ Việt Nam
“Thương nhau bằng gừng cay muối mặn”: truyền thống trọng tình trọng nghĩa của dân tộc.
Đất nước trưởng thành đi liền với quá trình lao động sản xuất “cái kèo cái cột thành tên”, “một nắng hai sương”.
- Đất Nước có từ ngày đó: cách nói thời gian phiếm chỉ, khẳng định sự tồn tại từ lâu đời của Đất Nước.
3.2 Đất nước là gì
- Nguyễn Khoa Điềm tách riêng hai yếu tố “đất” và “nước” để suy tư một cách sâu sắc.
- “Đất Nước” là không gian riêng tư rất đỗi quen thuộc gắn với không gian sinh hoạt của mỗi con người: “nơi anh đến trường”, “nơi em tắm”; gắn với kỉ niệm tình yêu đôi lứa: “nơi em đánh rơi ... Thương thầm”.
- Đất Nước là không gian trù phú rộng lớn, không gian sinh tồn của câu lạc bộ qua biết bao thế hệ: “Đất là nơi con chim phượng hoàng ... Dân mình đoàn tụ”.
- Đất Nước được nhìn xuyên suốt chiều dài lịch sử từ quá khứ, hiện tại cho đến tương lai:
Trong quá khứ: Đất Nước là nơi thiêng liêng, gắn với các Câu truyện truyền thuyết, huyền thoại “Đất là nơi chim về ... Trong bọc trứng”.
Ở hiện tại: Đất Nước giữ một vị trí nhất định trong lòng mỗi con người, mỗi người đều thừa hưởng những giá trị của đất nước. Khi có sự gắn kết giữa người với người đất nước sẽ nồng thắm, lớn lao, hài hòa. Đó là sự gắn kết giữa cái riêng và cái chung.
Với tương lai: thế hệ trẻ sẽ hướng tới “mang đất nước đi xa” ,“đến những ngày mơ mộng”, đất nước sẽ mãi trường tồn bền vững.
- Suy tư của tác giả về trách nhiệm của mỗi cá nhân với đất nước: “Phải biết gắn bó và san sẻ” là góp công góp sức, hy sinh để góp phần dựng xây đất nước.
=> QuLà một tác phẩm quan trọng hay xuất hiện trong các kỳ thi thpt quốc gia, bài viết thường chia sẻ Tìm hiểu Đất nước để thí sinh các sỹ tử nắm chắc được ý nghĩa, a cái nhìn toàn diện của Nguyễn Khoa Điềm, đất nước hiện lên vừa thân thuộc, gần gũi lại vừa thiêng liêng, hào hùng và trường tồn mãi đến muôn đời sau.
3.3 Tư tưởng đất nước trong nhân dân
Tham khảo thêm tại: https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-dat-nuoc-ngu-van-12-1765.html