Cấu trúc di truyền quần thể là 1 trong các nội dung của quy luật di truyền, Sau đây cũng là chuyên đề thường xuất hiện trong đề thi THPT QG môn đồ các năm. Bài viết hôm nay cung cấp hầu hết lý thuyết về cấu trúc di truyền quần thể. Hãy cùng Vuihoc mua hiểu!
I. các đặc trưng DI TRUYỀN QUẦN THỂ
1. định nghĩa về quần thể
Quần thể là một tụ hội bao gồm cá thể cộng loài, chung sống trong không gian xác định và tồn tại qua 1 khoảng thời kì nhất mực. các cá thể trong đấy giao hợp với nhau sinh ra thế hệ sau (quần thể giao phối).
Ví dụ: các con mối sống trong tổ mối trong thân cây
2. Tần số tương đối của alen và tỉ lệ kiểu gen
- Ở mỗi quần thể đều được đặc biệt bằng một vốn gen nhất mực.
- Vốn gen là đầy đủ các alen của phần nhiều những gen trong quần thể trong 1 thời điểm 1 mực.
- Vốn gen được diễn tả qua tần số alen và tần số kiểu gen của quần thể:
+ Tần số alen của một gen được tính theo tỉ lệ giữa số alen đấy trên tổng số đầy đủ alen của những mẫu alen khác nhau của gen đấy trong quần thể trong 1 thời kỳ xác định.
+ Tần số tương đối của 1 kiểu gen được tính bằng tỉ số của cá thể mang kiểu gen đó trên tổng số phần đông cá thể trong quần thể.
- Ví dụ: trong một quần thể ta với tỉ lệ các kiểu gen như sau:
0,6AA : 0,2Aa : 0,2aa (1)
→ (1) được gọi là cấu trúc di truyền của quần thể mà ta đang xét tỉ dụ
+ Gọi u là tần số tương đối alen A
+ Gọi v là tần số tương đối alen a
→ khi ấy ta có:
P(u) = (0,6 + 0,2/2) = 0,7
Q(v) = (0,2 +0,2/2) = 0,3
II. CẤU TRÚC DI TRUYỀN TRONG QUẦN THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ QUẦN THỂ giao phối gần
1. Quần thể giao hợp sắp
- Ở các loài động vật trong môi trường bỗng dưng, trường hợp những cá thể trong quần thể có cùng mối quan hệ huyết thống giao phối mang nhau thì gọi là giao cấu sắp (hay với tên gọi khác là giao hợp cận huyết).
- Qua các thế hệ giao cấu cận huyết, tần số về kiểu gen dị hợp có xu hướng giảm dần và tần số về kiểu gen đồng hợp nâng cao dần.
2. Quần thể tự thụ phấn
- Thành phần về kiểu gen của quần thể tự thụ phấn thường chuyển biến theo thiên hướng giảm dần về tần số kiểu gen dị hợp tử và nâng cao dần tần số kiểu gen đồng hợp.
- Công thức tổng quát trong quần thể tự thụ phấn:
QT: xAA + yAa + zaa = 1
→ Trong đó: x, y, z Tuần tự là tần số về những kiểu gen: AA, Aa, aa.
→ lúc quần thể tự thụ phấn qua n thế hệ ta sẽ mang công thức tính tần số kiểu gen như sau:
* Tần số kiểu gen AA = x + \frac(y - y\frac1hain)2
* Tần số kiểu gen Aa = y\frac1hain
* Tần số kiểu gen aa = z + \fracy - y\fracmộthainhai
- Sự biến đổi cấu trúc di truyền quần thể tự thụ phấn qua các thế hệ:
Quần thể khởi hành 0% AA 100% Aa 0% aa
F1 25% AA 50% Aa 25% aa
F2 37,5% AA 25% Aa 37,5% aa
F3 43,75% AA 12,5% Aa 43,75% aa
... ... ... ...
Fn \frac1 - \frac12^n2 % AA \fracmột2^n %Aa \fracmột - \fracmột2^nhai phần trăm aa
III. CẤU TRÚC DI TRUYỀN TRONG QUẦN THỂ NGẪU PHỐI
1. định nghĩa quần thể ngẫu phối
- Quần thể sinh vật được gọi là quần thể ngẫu phối (giao phối ngẫu nhiên) khi các cá thể trong quần thể này lựa chọn bạn tình để giao phối hoàn toàn một cách bỗng dưng.
- Đặc điểm di truyền của quần thể ngẫu phối:
+ Trong quần thể ngẫu phối, các cá thể mang kiểu gen khác nhau tiến hành kết đôi mang nhau 1 cách thức hoàn toàn thiên nhiên tạo nên một lượng biến dị tổ hợp rất to → Dưới đây chính là nguồn nguyên liệu dồi dào cho việc chọn giống và quá trình tiến hóa.
+ Quần thể ngẫu phối với thể duy trì tần số của những kiểu gen khác nhau trong các điều kiện 1 mực. Chính do vậy, quần thể ngẫu phối duy trì được sự nhiều di truyền của quần thể.
2. Định luật Hacđi-Vanbec - hiện trạng cân bằng di truyền của quần thể
a) định nghĩa
- 1 quần thể được coi là ở hiện trạng thăng bằng di truyền lúc tỉ lệ các kiểu gen (thành phần kiểu gen) của quần thể tuân theo công thức:
p2 + 2pq + q2 = một
→ Trong đó:
+ p là tần số alen trội
+ q là tần số alen lặn
+ p2 là tần số kiểu gen đồng hợp trội
+ 2pq là tần số kiểu gen dị hợp
+ q2 là tần số kiểu gen đồng hợp lặn
- Ví dụ: 0,16AA+0,48Aa+0,36aa=1
b. Định luật Hacđi-Vanbec
- Nội dung định luật Hacđi-Vanbec: Trong 1 quần thể ngẫu phối, trong trường hợp ko có các yếu tố làm thay đổi tần số alen thì thành phần của kiểu gen cùng với tần số hơi của những alen của quần thể sẽ duy trì ko đổi qua các thế hệ và được tính theo công thức:
p2+2pq+q2=1
- Chứng minh định luật Hacđi - Vanbec: nếu như ở trong 1 quần thể, lôcut gen A chỉ mang 2 alen sở hữu dạng A và a nằm trên NST thường.
→ Gọi tần số alen A và a Tuần học thứ tự là p và q
→ Ta sở hữu tổng: p và q = một
→ các kiểu gen với thể sở hữu trong quần thể bao gồm: AA, Aa, aa
→ ví thử thành phần gen của quần thể ban đầu bao gồm: 0,64AA : 0,32Aa : 0,04aa
→ Tính được p=0,8 và q=0,2
Vậy trong khoảng ấy ta có công thức tổng quát là: p2AA+2pqAa+q2aa
Rút ra nhận xét: thành phần kiểu gen và tần số Alen không đổi qua các thế hệ
- Điều kiện để nghiệm đúng
+ Số lượng cá thể trong quần thể phải to
+ Là quần thể ngấu phối
+ những cái giao tử đều phải mang sinh khí và thụ tinh như nhau. các dòng hợp tử đều với nhựa sống giống nhau.
+ không mang sự tuyển lựa và đột biến
+ không xuất hiện sự di nhập gen
- Ý nghĩa của định luật Hacđi-Vanbec: trong khoảng tần số của các cá thể mang kiểu hình lặn, ta với thể tính được tần số của alen lặn và alen trội và tần số các dòng kiểu gen của quần thể.
Bài viết chi tiết tại: https://vuihoc.vn/tin/thpt-cau-truc-di-truyen-quan-the-1962.html