Nhằm giúp các sỹ tử học sinh dễ dàng nắm bắt được kiến thức cơ bản về Biện pháp tu từ ngữ âm thường dùng trong văn bản và có kĩ năng phân tích, sử dụng chúng. Qua bài viết Dưới đây, Vuihoc sẽ hướng dẫn chi tiết trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa qua Bài chia sẻ sau “Thực hành 1 số phép tu từ ngữ âm”. Mời các học sinh học sinh cùng tham khảo!
more:
Tóm tắt kiến thức Hướng dẫn soạn bài Thực hành một số phép tu từ ngữ âm
Các phép tu từ ngữ âm là những cách thức tạo nên nhịp điệu và âm hưởng cho câu, điệp âm, điệp vần, điệp thanh thường được dùng trong thơ và văn xuôi tiếng Việt.
a. Tạo nhịp điệu và âm hưởng thích hợp.
Biện pháp tạo nhịp điệu: Đây là một Phương pháp tu từ ngữ âm thường được sử dụng trong thể loại văn xuôi chính luận. Trong đó các tác giả thường tạo nên những âm hưởng hấp dẫn, có khả năng gợi tả âm thanh bằng những hình thức cân đối, nhịp nhàng nhưng cũng rất lôi cuốn của lời văn. Từ đó làm cho lí luận trở nên hấp dẫn và có sức thuyết phục mạnh mẽ.
Phương pháp tạo âm hưởng: đây là phép tu từ ngữ âm và nó được sử dụng chủ yếu trong thể loại văn xuôi nghệ thuật. Trong đó có sự phối hợp ăn ý giữa âm thanh và nhịp điệu của câu văn. Nó không chỉ tạo ra 1 sự cân đối, uyển chuyển, êm ái, nhịp nhàng, du dương, mà hơn cả thế, nó tạo ra 1 âm hưởng hoà quyện với nội dung và hình tượng trong câu văn.
b. Điệp âm, điệp vần, điệp thanh.
Điệp âm là Biện pháp tu từ cố ý lặp lại 1 số yếu tố ngữ âm (phụ âm phần đầu, vần hay thanh) nhằm tạo ra sự cộng hưởng ý nghĩa. Nó có tác dụng khắc họa, khắc họa rõ nét hình tượng hoặc xúc cảm, từ đó gợi sự liên tưởng độc đáo, đồng thời giúp cho lời văn thêm tính nhạc, tính nghệ.
Phân loại:
+ Điệp phụ âm đầu: Điệp phụ âm mở đầu là một Phương pháp tu từ ngữ âm. Trong câu văn, tác giả thường tạo ra sự lặp lại phụ âm phần đầu để tạo ra sự trùng điệp về âm hưởng để có thể tăng tính tạo hình và gợi cảm cho câu thơ. Dựa theo từng đặc điểm của phụ âm phần đầu được chọn làm phương tiện mà nó có thể gợi lên những liên tưởng tinh tế, thú vị khác nhau. Ví dụ:
“Nỗi niềm chi rứa Huế ơi
Mà mưa xối xả trắng trời Thừa Thiên”
-Tố Hữu-
+ Điệp vần: Đây cũng là một Phương pháp tu từ về ngữ âm mà trong đó người viết thường cố ý lặp lại những âm tiết có phần giống nhau để tạo ra sự trùng điệp về âm hưởng, với mục đích nhằm tăng tính biểu cảm, tăng tính nghệ cho mỗi câu thơ. Có thể thấy điệp vần là một Biện pháp tu từ khá phổ biến và được nhiều tác giả sử dụng. Từ thơ ca đến ca dao, tục ngữ, thành ngữ, văn xuôi và nó có cả trong giao tiếp hàng ngày. Nói đến điệp vần là trùng điệp cả âm chính, âm cuối và hầu hết cả thanh điệu. Ví dụ:
“Lơ thơ tơ liễu buông mành.
Con oanh học nói trên cành mỉa mai.”
+ Điệp thanh: Điệp thanh là phép tu từ về ngữ âm. Trong đó, các tác giả thường sử dụng lặp lại các thanh điệu cùng nhóm (bằng/trắc) nhằm tạo ra sự cộng hưởng về ý nghĩa và làm tăng tính nhạc tính thơ cho câu văn. Ví dụ:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa,
Sóng đã cài then đêm sập cửa
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi → Toàn thanh bằng
Câu hát căng buồm cùng gió khơi”
c. một số lưu ý khi vận dụng các Phương pháp tu từ ngữ âm.
Thực tế, không phải chỉ có một phép tu từ được vận dụng cho mỗi sự diễn đạt thông thường, mà có thể được sử dụng phối hợp giữa nhiều Phương pháp tu từ với nhau (có thể vừa điệp âm, điệp vần và điện thanh). Vì vậy, ta cần chú ý kĩ đến sự phối hợp của các Phương pháp với nhau và hiệu quả của chúng mang lại mỗi khi phân tích tác dụng của âm thanh.
Khi khai thác tác dụng gợi cảm của các quy tắc diễn đạt, ta cần phải luôn luôn gắn với một văn cảnh cụ thể.
Mỗi khi phân tích cần phải nắm rõ những kiến thức cơ bản, cần thiết về đặc tính âm học của hệ thống ngữ âm tiếng Việt. Bên cạnh đó cũng cần có khả năng tư duy nhạy cảm, năng lực cảm thụ văn học, từ đó sẽ dễ dàng hơn để tiếp nhận các tín hiệu âm thanh 1 cách linh động, tinh tế. Cần tránh sự gán ghép 1 cách máy móc các thuộc tính âm thanh cho nội dung biểu đạt bởi sẽ dẫn đến khô khan, khiêng cường và phản khoa học.
Qua bài viết này, Vui Hoc đã cung cấp cho các sỹ tử chi tiết Bài soạn văn này Thực hành một số phép tu từ ngữ âm trong chương trình Soạn văn 12. Hi vọng rằng có thể giúp các bạn nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức mà bài học này đem lại. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các học sinh hãy nhanh tay truy cập và website Vuihoc hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của Vui Hoc ngay bây giờ nhé!
Nguồn:
https://vuihoc.vn/tin/thpt-soan-bai-thuc-hanh-mot-so-phep-tu-tu-ngu-am-ngu-van-12-1768.html